Suriye, Tartus limanının işletmesi için BAE'li şirketle anlaştı. Limanın işletmesini Rus şirketin elinden alan Şam, ayrıca Rusya yerine BAE ve Almanya'da yeni para birimi basmayı planlıyor. Gelişmeler, Trump'ın yaptırımları kaldırma kararının hemen ardından yaşandı.

Welayet News  - Suriye Kara ve Deniz Limanları Genel İdaresi, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) dünyanın en büyük liman operatörü DP World ile Tartus limanının terminali ve lojistik hizmetlerinin geliştirilmesine 800 milyon dolar yatırım yapılacağı bir mutabakat imzaladı. Gelişme, Suriye devlet ajansı SANA tarafından bildirildi.

Limanlar İdaresi, projenin uygulanmasının Tartus limanının "bölgesel ve uluslararası ticaretin kilit merkezi" konumunu güçlendireceğini belirtiyor.

İdare, "Mutabakat zaptı, Tartus Limanı'nda çok amaçlı bir terminalin geliştirilmesi, yönetilmesi ve işletilmesine yönelik kapsamlı bir yatırım anlaşması içerdiğini, bunun limanın verimliliğinin artırılmasına, operasyonel kapasitesinin yükseltilmesine ve bölgesel ve uluslararası ticaret için önemli bir merkez olarak rolünün güçlendirilmesine katkıda bulunacak" ifadelerini kullandı.

Habere göre, Suriye'deki terör örgütü HTŞ hükümeti ve BAE'den bir şirket, ülke sahalarında özel ekonomik bölgelerin organizasyonu, terminallerin ve transit merkezlerinin inşası konusunda birlikte çalışmayı kabul etti. Dubai hükümetine ait DP World, dünyanın en büyük liman operatörlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Suriye'nin ikinci büyük limanı: Rus şirket işletiyordu

Tartus, Suriye'nin Akdeniz kıyısında bulunan ikinci büyük limanı. Devlet Başkanı Beşar Esad döneminde limanın işletmecisi, Suriye hükümetinin 2019 yılında yatırım sözleşmesi imzaladığı Rus şirketi STG Engineering'di. Şirketin, limanı 49 yıl boyunca yönetmesi ve modernizasyonuna 500 milyon dolardan fazla yatırım yapması öngörülüyordu. Rus Donanması'nın üssü de Tartus limanında bulunuyordu.

Esad'ın devrilmesinden sonra yeni Suriye yetkilileri yatırım anlaşmasını Ocak 2025'te feshetti.

Trump'ın yaptırım kararlarını kaldırmasının ardından

Mutabakatın imzalanması, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'ye uygulanan yaptırım kısıtlamalarını kaldırma kararının ardından gerçekleşti. ABD Başkanı yaptırımların kaldırılacağını Suudi Arabistan'a yaptığı ziyarette duyurmuştu.

Trump'a göre, yaptırımların kaldırılması kararı Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapılan istişarelerin ardından alındı. Trump ayrıca Riyad'da terör örgütü HTŞ lideri Muhammed Colani ile kısa bir görüşme yaptı.

Yeni yönetim Rus şirketle anlaşmayı feshetmişti, Rusya yeniden anlaşmayı umuyordu

Ocak ayında Suriye gazetesi El Vatan'ın Tartus gümrük müdürünü kaynak göstererek ülkenin yeni hükümetinin 2019'da imzalanan ve 49 yıllığına tasarlanan limanın yönetimiyle ilgili Rusya ile yapılan anlaşmayı iptal ettiğini bildirmişti. Tartus Gümrük Müdürü Riyad Jodi, limanın yasalar, yüksek liman hizmetleri ücretleri ve teknik sorunlar nedeniyle pratikte çalışmadığını söylemişti.

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov başkanlığındaki bir Rus heyeti, Ocak ayında Tartus ve Hmeymim Rus askeri üslerinin kaderini görüşmek üzere Suriye'yi ziyaret etmişti. Bakan, toplantının "yapıcı" olduğunu ancak bu konudaki müzakerelerin devam edeceğini ifade etmişti. 12 Şubat'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Muhammed Colani ile ilk görüşmesini yapmıştı. 17 Şubat'ta da Bloomberg, Rusya'nın Suriye hükümetiyle Tartus ve Hmeymim'deki askeri üslerde varlığını sürdürmesine izin verecek yeni bir anlaşmaya yakın olduğunu bildirmişti.

Reuters: Suriye, Rusya yerine BAE ve Almanya'da yeni para birimi basacak

Bununla birlikte, Reuters'a konuşan üç kaynak, Suriye'nin Rusya yerine BAE ve Almanya'da yeni bir para birimi basmayı planladığını aktardı.

Suriye yetkilileri bu yılın başlarında Almanya ve BAE'de para basma olasılığını araştırmaya başlamıştı. Bu çabalar, Avrupa Birliği'nin Şubat ayında Şam'a uyguladığı yaptırımların bir kısmını kaldırmasının ardından ivme kazanmıştı.

Para biriminin yeniden tasarımı, eski Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın resmini hala dolaşımda olan mor Suriye lirasını tedavülden kaldıracak.

Esad'ın başlıca destekçilerinden biri olan Rusya, Avrupa Birliği'nin yaptırımlar uygulamasıyla bir Avrupa şirketiyle yapılan sözleşmenin feshedilmesinin ardından, on yıldan uzun süren iç savaş sırasında Suriye para birimini basma görevini üstlenmişti.

Şam'daki yeni yöneticiler, Esad'ın düşmesinin ardından geçen Aralık ayında Rusya'ya gitmesine rağmen Moskova ile bağlarını sürdürdüler ve son aylarda yakıt ve buğdayın yanı sıra birkaç banknot sevkiyatı aldılar. Moskova ise Suriye kıyısındaki iki askeri üssünü korumaya çalışıyor.

Bu durum, Ukrayna'daki savaş sırasında Rusya'nın etkisini sınırlamaya çalışan Avrupa ülkelerini alarma geçirdi. Şubat ayında Avrupa Birliği, Suriye finans sektörüne yönelik yaptırımları askıya aldı ve özellikle para basımına izin verdi.

Suriye'den iki finans kaynağı, Suriye yetkililerinin, Suriye Merkez Bankası valisi ve Maliye Bakanı'nın bu ayın başlarında BAE'ye yaptığı ziyarette ziyaret ettiği Emirlik şirketi "Oumlat Security Printing" ile bir para basım anlaşması hakkında ileri düzeyde görüşmelerde bulunduğunu bildirdi.

Suriyeli başka bir kaynak ve Avrupalı ​​bir yetkili de, Alman devlet destekli Bundesdruckerei (Federal Darphane) ve özel şirket Giesecke Plus Devrient'in ilgi gösterdiğini ancak hangisinin para basacağı henüz belli olmadığını söyledi.