Gazze’de on binlerce sivilin şehit olmasından sorumlu olan İsrail’in adı, ABD Başkanı Trump ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin liderlerinin katıldığı zirvede yayımlanan ortak bildiride yer almadı. Bildiride Gazze’deki insani felaket ve ateşkes ihtiyacı vurgulanırken, soykırımcı İsrail’den tek satır bahsedilmemesi dikkat çekti.

Welayet News  - Birleşmiş Milletler Genel Kurulu marjında düzenlenen ve ABD Başkanı Donald Trump ile Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkelerin liderlerinin katıldığı Gazze Zirvesi’nin ardından yayımlanan ortak bildiride, ateşkes çağrısı öne çıktı. Ancak Gazze’de on binlerce sivilin ölümüne yol açan İsrail saldırılarından bahsedilmemesi ve bildiride İsrail’in adının tek kez bile geçmemesi, şaşkınlık oluşturdu.

Yayımlanan ortak bildiride; liderler, savaşı sona erdirme, acil ateşkes ihtiyacını ve zorla yerinden edilmeye karşı olduklarını vurguladı.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 80. oturumunun Yüksek Düzeyli Haftası kapsamında, BM Genel Merkezi’nde dün düzenlenen ABD ile Türkiye dâhil İİT üyesi 8 devletin katıldığı çok taraflı zirvenin ortak bildirisi yayımlandı.

Bildiride, katılımcıların Gazze’nin yeniden inşası için Arap Birliği ve İİT planına dayalı kapsamlı bir plan ile güvenlik düzenlemelerinin zorunlu olduğunu, uluslararası yardımlarla Filistin liderliğinin desteklenmesi gerektiğini vurguladıkları ve Filistinlilerin Gazze’de hayatlarını yeniden kurabilmeleri için birlikte çalışma taahhüdünde bulundukları belirtildi.

Arap Birliği ve İİT devletlerinin liderlerinin toplantıyı düzenleyen ABD Başkanı Trump’a teşekkürlerini sunduğu belirtilen bildiride, “Gazze Şeridi’ndeki dayanılmaz durum, insani felaket ve yüksek can kayıpları, bunun bölge üzerindeki ciddi sonuçları ile tüm İslam dünyası üzerindeki etkileri vurgulanmıştır. Zorla yerinden edilmenin reddedilmesi ve ayrılanların geri dönmesine izin verilmesi gerektiği yönündeki ortak tutum yinelenmiştir.” ifadeleri kullanıldı.

Bildiride, “Liderler, savaşın sona ermesi ve derhal bir ateşkese varılması gerektiğini vurgulayarak, bunun hem rehinelerin serbest bırakılmasını hem de yeterli insani yardımın ulaşmasını sağlayacağını, ayrıca adil ve kalıcı bir barışa giden ilk adım olacağını belirtmişlerdir.” denildi.

Öte yandan Arap Birliği ve İİT devletlerinin liderlerinin Trump ile işbirliği yapma taahhütlerinin yinelendiği kaydedilen bildiride, Arap Birliği ve İİT ülkelerinin liderlerinin savaşı sona erdirmek, adil ve kalıcı bir barışın kapılarını açmak için Trump’ın liderliğinin önemini vurguladığı belirtildi.

Bildiride, “İstikrarın sağlanması için bir planın ayrıntılarının çalışılması gerektiğinin altı çizilmiş, Batı Şeria ve Kudüs’teki kutsal mekanlarda istikrarın korunması gerektiği belirtilmiştir. Filistin Yönetimi’nin reform çabaları desteklenmiştir.” ifadeleri kullanıldı.

Katılımcıların Gazze’de yeniden inşa için Arap Birliği ve İİT planına dayalı kapsamlı bir planın yanı sıra güvenlik düzenlemelerinin de gerekli olduğunu, uluslararası yardımlarla Filistin liderliğini desteklemek gerektiğini vurguladığı kaydedilen bildiride, Filistinlilerin Gazze’de hayatlarını yeniden inşa etmelerini sağlamak için birlikte çalışma taahhüdünde bulunduğu vurgulandı.

Bildiride, katılımcıların toplantının barış ve bölgesel işbirliğine giden doğru yolda bir sürecin başlangıcı olmasını sağlamak için ivmenin korunmasının önemine dikkat çekildiği ifade edildi.

İŞTE BİLDİRİNİN TAM METNİ:

Amerika Birleşik Devletleri ve sekiz Arap devleti ile İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyesi devletlerin liderlerinin çok taraflı zirvesi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 80. oturumunun Üst Düzey Haftası marjında BM Genel Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir.

Toplantı, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ekselansları Bay Donald J. Trump’ın girişimiyle düzenlenmiştir.

Toplantıya, Başkan Trump ile Katar Devleti Emiri Ekselansları Şeyh Tamim bin Hamad Al Thani ev sahipliği yapmış; Ürdün Haşimi Krallığı Kralı Majesteleri II. Abdullah ibn Al Hüseyin, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları Recep Tayyip Erdoğan, Endonezya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları Prabowo Subianto, Pakistan İslam Cumhuriyeti Başbakanı Ekselansları Muhammed Şahbaz Şerif, Mısır Arap Cumhuriyeti Başbakanı Ekselansları Mustafa Kemal Madbouly, Birleşik Arap Emirlikleri Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ekselansları Şeyh Abdullah bin Zayed Al Nahyan ve Suudi Arabistan Krallığı Dışişleri Bakanı Ekselansları Prens Faysal bin Ferhan Al Suud katılmıştır.

Arap/İİT devletlerinin liderleri toplantıyı düzenlediği için Başkan Trump’a teşekkür etmiştir.

Katılımcılar, Gazze Şeridi’ndeki dayanılmaz durumu, insani felaketi, yüksek insan kaybını, bölge üzerindeki ciddi sonuçlarını ve tüm İslam dünyasına olan etkisini vurgulamıştır.

Zorla yerinden edilmeyi reddettiklerini yinelemiş, ayrılanların geri dönüşüne izin verilmesi gerektiğinin altını çizmişlerdir.

Liderler, savaşı bitirmenin ve derhal ateşkes sağlamanın önemini vurgulamış; bunun rehinelerin serbest bırakılması ve yeterli insani yardımın girişine izin verilmesiyle başlayarak adil ve kalıcı bir barışa giden yolun ilk adımı olduğunu ifade etmiştir.

Başkan Trump ile iş birliği taahhütlerini yinelemiş ve savaşın sona erdirilmesi ile adil ve kalıcı barış için ufukların açılmasında Trump’ın liderliğinin önemini vurgulamışlardır.

İstikrar için bir planın ayrıntılarının çalışılması gerektiğini, Batı Şeria’daki istikrarın ve Kudüs’ün kutsal mekânlarının korunmasının zorunlu olduğunu vurgulamışlardır.

Filistin Yönetimi’nin reform çabalarına desteklerini ifade etmişlerdir.

Katılımcılar, Gazze’de yeniden inşa için Arap ve İİT planına dayalı, uluslararası yardımla desteklenecek kapsamlı bir planın güvenlik düzenlemeleriyle birlikte hayata geçirilmesi gerektiğini belirtmiş; Filistin halkının yaşamlarını yeniden inşa etmek için birlikte çalışma taahhüdünde bulunmuşlardır.

Katılımcılar ayrıca bu toplantının barış ve bölgesel iş birliği geleceğine doğru doğru yolda bir sürecin başlangıcı olmasını sağlamak için ivmenin korunmasının önemini vurgulamışlardır.

Toplantıya ayrıca Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman bin Casim Al Thani, Pakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Senatör Muhammed İshak Dar, Ürdün Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ayman Safadi, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Mısır Dışişleri Bakanı Badr Abdelattay, Endonezya Dışişleri Bakanı Sugiono ile ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio katılmıştır. Başkan Trump’ın heyetinde ayrıca Hazine Bakanı Scott Bessent ve ABD Başkanı’nın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steven C. Witkoff yer almıştır.

New York

24 Eylül 2025/karar