Avrupa liderleri, dondurulmuş Rus varlıklarının kullanımı planının iptali sonrası, Ukrayna’ya iki yıl boyunca finansman sağlayacak 90 milyar euroluk kredi paketinde uzlaştı.

Welayet News - The New York Times'ın (NYT) aktardığına göre, Avrupa liderleri cuma sabahı erken saatlerde Ukrayna’ya iki yıl boyunca finansman sağlamayı öngören 90 milyar euro (yaklaşık 105 milyar dolar) tutarındaki kredi paketinde uzlaştı. Ancak ilk tercihleri olan krediyi teminat altına almak için Avrupa’da dondurulmuş Rus devlet varlıklarını kullanma planında anlaşmaya varamadılar.

Habere göre, söz konusu iddialı dondurulmuş varlık planı, Brüksel’de yapılan Avrupa devlet ve hükümet başkanları zirvesinde son dakikada iptal edildi. Bu durum, Avrupa Birliği’nin kilit bir dönemde “kararsız görünme” riski taşıdığını ortaya koydu.

Bunun yerine, Avrupa liderleri, krediyi AB bütçesi teminatıyla Ukrayna’ya aktaracaklarını duyurdu. Plan, Avrupa’da dondurulmuş hâle getirilen büyük Rus varlıklarını kullanmadığı için, maliyetinin daha yüksek olabileceği ve hızlı uygulanmasının zorlaşabileceği belirtildi. Ancak gerekli nakdin Kiev’e ulaştırılacak olmasından dolayı yetkililer kararı bir “kazanım” olarak değerlendirdi.

“Acil mali ihtiyaçlar karşılanacak”

Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, Brüksel’de düzenlenen sabah basın toplantısında, “Bu, Ukrayna’nın acil finansal ihtiyaçlarını karşılayacak.” dedi.

Costa ayrıca, Avrupa Birliği’nin ileride Rusya’nın dondurulmuş varlıklarını kullanma seçeneğini saklı tuttuğunu belirtti. Geçen hafta Avrupa ülkeleri, söz konusu varlıkları süresiz olarak dondurma kararı almıştı.

Finansman planı, ABD ile olası barış koşullarının görüşüldüğü kritik bir dönemde devreye girdi. Ayrıca, planın zamanlaması da önem taşıyor; çünkü Ukrayna’nın 2026 başında nakit sıkıntısı yaşamaya başlaması bekleniyor.

NYT’ye göre Avrupalı yetkililer, söz konusu finansmanı, küresel sahnede güçlü aktör olduklarını göstermek ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’ye destek vermek için bir fırsat olarak değerlendirdi.

Zelenskiy, kararı sosyal medya üzerinden tebrik etti ve “Bu, direncimizi gerçekten güçlendiren önemli bir destek.” dedi. Zelenskiy ayrıca, “Rus varlıklarının dondurulmuş kalması ve Ukrayna’nın önümüzdeki yıllar için finansal güvenceye sahip olması önemlidir” ifadelerini kullandı.

Dondurulmuş varlık planı neden başarısız oldu?

Avrupa liderleri, aylardır Avrupa’da tutulan 210 milyar euro dondurulmuş Rus varlıklarını büyük kredi için teminat olarak kullanma konusunda Belçika’nın çekincelerini aşmayı umuyordu. Bu kredi, 2026 ve 2027’de Ukrayna’nın yönetim ve savaş giderlerinin çoğunu finanse etmeyi amaçlıyordu. Ancak böyle bir kredi her zaman riskliydi; çünkü Rusya, söz konusu varlıkların hukuka aykırı şekilde el konulduğunu iddia ederek yasal adımlar atıyordu.

Haftalar süren tartışmaların ardından, Avrupa’daki dondurulmuş varlıkların çoğunun bulunduğu Belçika, olası bir Rus misillemesi karşısında sorumluluk almayı kabul etmedi. Belçika’nın talep ettiği garantiler, bazı diğer Avrupa ülkeleri için hızlı şekilde kabul edilemeyecek ölçüde yüksekti.

Avrupalılar, kıtadaki 80 yılın en büyük savaşının nasıl sona erdirileceği ve sonrasında barışın nasıl güvence altına alınacağı konusunda söz sahibi olmak istiyor. Ancak Trump yönetimi ve Kremlin, sık sık Avrupa’yı Ukrayna’nın geleceğiyle ilgili tartışmaların dışında bırakıyor.

Trump yönetimi, Avrupa Birliği’ne karşı “olumsuz” bir tutum sergilediğini ulusal güvenlik stratejisinde açıkça belirtti.

Stratejide Avrupa’nın “medeniyet açısından yok olma” tehdidi altında olduğu, bloğun ve diğer ulusötesi yapıların “siyasi özgürlüğü ve ulusal egemenliği zayıflattığı, kontrolsüz göçe izin verdiği ve kıtayı 20 yıl veya daha kısa sürede tanınmaz hâle getirecek bir yola soktuğu” ifade edildi.

NYT’ye göre, Dondurulmuş varlık planı etrafındaki haftalar süren tartışmaların ardından planın başarısız olması, Avrupa Birliği’nin bürokratik yapısının ve çeşitli seslerin hızlı aksiyona geçilmesinin önünde hâlâ engel oluşturduğunu gösterebilir.

Alternatif plan ve mesaj

Dondurulmuş varlık kredisi planının iptali, Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen için siyasi bir aksaklık olarak değerlendirildi. Her ikisi de planı desteklemişti.

Yine de liderler, üzerinde anlaşmaya varılan alternatif planın amacına hizmet edeceğini savundu. Öne çıkan noktalar arasında, Ukrayna’nın krediyi geri ödemek zorunda kalmayacağı, ancak bunun Rusya’nın tazminat ödemesi durumunda geçerli olacağı vurgulandı.

Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, bir açıklamasında, “Bu, savaşın sona ermesi için kararlı bir mesajdır.” dedi.

Merz, “Putin, savaşının sonuç vermeyeceğini anlayana kadar yalnızca taviz verecektir.” ifadelerini kullandı.(YDH)