ABD ile Ukrayna, Rusya ile devam eden savaşı sonlandırmaya dönük yeni bir barış çerçevesi üzerinde uzlaştı. Financial Times’a konuşan Ukrayna Dışişleri Birinci Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, iki tarafın üzerinde çalıştığı yeni taslağın 19 maddeden oluştuğunu, ancak en tartışmalı konuların ülkelerin liderlerine bırakıldığını söyledi.

Welayet News  - Financial Times’ta yer alan habere göre Washington yönetimi, daha önce ABD’li ve Rus yetkililerce hazırlanmış, Ukrayna’nın “kırmızı çizgilerini” aşan 28 maddelik bir planı Kiev’e kabul ettirmeye çalışmakla eleştiriliyordu. Yeni taslak, Cenevre’de yapılan kritik görüşmelerin ardından bu ilk metinden önemli ölçüde uzaklaşmış görünüyor.

Kyslytsya, Cenevre’de gerçekleştirilen ve “yoğun ama verimli” olarak tanımladığı görüşmelerde, iki tarafın bir dizi konuda yakınlaşma sağladığını, ancak bazı maddelerin “paranteze alındığını” belirtti. Buna göre:

Toprak düzenlemeleri,

NATO–Rusya–ABD ilişkilerine dair hükümler

gibi en kritik başlıklar, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin vereceği siyasi kararlara bırakıldı.

Ukrayna tarafı, özellikle toprak devriyle ilgili bir karar alabilecek yetkiye sahip olmadığını, ülke anayasasına göre böyle bir adım için referandum gerektiğini vurguladı. Kyslytsya, “Başlangıçtaki taslağın çok az unsuru kaldı. Ortaklaştığımız sağlam bir gövde ve üzerinde pazarlık yapabileceğimiz birkaç başlık var. Gerisi liderlik düzeyinde karar gerektiriyor” dedi.

Görüşmelerin ardından tarafların hazırlanan son taslakları başkentlerine götürerek Trump ve Zelenskiy’ye sunacağı, Beyaz Saray’ın daha sonra Moskova ile temas kurmaya hazırlandığı aktarıldı.

ABD–Ukrayna görüşmelerinde ‘yeni çerçeve’: Trump’ın tartışmalı barış planı revize ediliyor      ABD–Ukrayna görüşmelerinde ‘yeni çerçeve’: Trump’ın tartışmalı barış planı revize ediliyor

Kyslytsya, Cenevre’deki atmosferin ilk saatlerde son derece gergin olduğunu anlattı. ABD heyeti, planın ilk versiyonunun sızdırılması ve belgenin kökenine ilişkin tartışmalar nedeniyle rahatsızdı.

Ukraynalı diplomat, sabah oturumunu şöyle özetledi:

“İlk saatler tamamen… saç teline bağlıydı. Ortamı yumuşatmak neredeyse iki saat sürdü.”

Zelenskiy’nin başdanışmanı Andriy Yermak’ın ABD heyetiyle yürüttüğü ikili temasların ardından tansiyonun düştüğü, daha sonra ABD’nin Cenevre’deki misyonunda esas müzakere oturumlarının başladığı kaydedildi.

Sabah oturumunda Ukrayna tarafı kaygı ve taleplerini ayrıntılı biçimde aktarırken, öğleden sonraki bölümde barış planı madde madde gözden geçirildi. Kyslytsya, “ABD tarafı, neredeyse her önerimizi masaya alacak kadar açık davrandı” dedi.

Kiev’i en fazla rahatsız eden düzenlemelerden biri, ilk taslakta yer alan Ukrayna ordusunun barış zamanında 600 bin personelle sınırlandırılması önerisiydi. Kyslytsya, Cenevre görüşmelerinde bu maddenin fiilen geri çekildiğini belirterek şunları aktardı:

“Planın sızan versiyonunda yer alan ordu mevcudu sınırının artık masada olmadığını kabul ettiler. Askeri düzenlemeler üzerinde çalışmayı sürdüreceğiz.”

Ayrıca, ilk taslakta yer alan ve olası savaş suçları için “genel af” anlamına gelebilecek hükmün de yeniden yazıldığı, savaş mağdurlarının adalet beklentilerini gözeten bir formül üzerinde çalışıldığı ifade edildi.

Ukrayna tarafına, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Andriy Yermak ve Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rustem Umerov başkanlık etti. Kyslytsya’nın yanı sıra askeri ve istihbarat temsilcileri de heyette yer aldı.

ABD heyetine Dışişleri Bakanı Marco Rubio başkanlık etti. Trump’ın Rusya Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Kara Kuvvetleri Bakanı Dan Driscoll ve ABD Başkanı’nın damadı Jared Kushner de masadaydı. Kushner’in varlığının, başlangıçta Ukrayna heyetinde şaşkınlık yarattığı belirtildi.

Kyslytsya, ABD tarafının tavrını “yapıcı ve dikkatli” olarak tanımlayarak, “Görüşmediğimiz, konuşmayı reddettikleri bir başlık olmadı. Tüm maddeleri dikkatle ele aldık” ifadesini kullandı.

Günün ilerleyen saatlerinde Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İtalya ve Avrupa Birliği kurumlarından temsilcilerin de katıldığı ayrı bir oturum yapıldı. Ukrayna heyeti, Cenevre öncesinde Avrupa başkentleriyle özel temaslar yürüttüklerini, pozisyonları uyumlu hâle getirmeye çalıştıklarını aktardı.

Erdoğan, Putin’le görüşeceklerini duyurdu: Barış için elimizden ne geliyorsa yapacağız  Erdoğan, Putin’le görüşeceklerini duyurdu: Barış için elimizden ne geliyorsa yapacağız

Yeni 19 maddelik taslağın, Trump ve Zelenskiy’in bilgilendirilmesinin ardından Rusya’ya sunulması bekleniyor. Kremlin Sözcülüğü, Financial Times’ın haberine göre, ABD–Ukrayna ortak taslağı hakkında henüz bilgilendirilmediklerini açıkladı.

Kyslytsya, sürecin bu aşamasına dair, “Şimdi Rusların gerçekten barış isteyip istemediğini göreceğiz. Eğer niyetleri yoksa, bu anlaşmaya yanaşmamak için bin bahane bulabilirler” değerlendirmesini yaptı. Ukrayna tarafının ise “adil ve sürdürülebilir” bir barış için çalışmaya devam etmeye hazır olduğu vurgulandı.

Cenevre görüşmelerinin en büyük kazanımının, tüm tartışmalara ve medya polemiklerine rağmen Washington ile Kiev arasındaki stratejik ortaklığın korunduğunu göstermek olduğunu söyleyen Kyslytsya, “Gösterdiğimiz şey, bu ortaklığın hâlâ güçlü olduğu ve liderler için uygulanabilir bir metin üretebildiğidir” dedi, ancak uyarıda bulunmayı da ihmal etmedi:

“Biz Netflix’te Oscar alacak bir senaryo yazmıyorduk. Heyecan ya da abartı ile değil, sorumluluk ve konuların karmaşıklığı ile hareket etmeliyiz.”