Orta Asya liderlerinin Washington ziyaretinden neler çıktı?

Pt, 10/11/2025 - 11:59

Trump, Washington’da düzenlenen C5+1 zirvesinde Orta Asya ülkelerinin liderleriyle bir araya geldi. Kazakistan lideri Trump’ı “Allah tarafından gönderilmiş büyük bir lider” olarak nitelendirirken, Özbekistan lideri “Ülkemizde Trump’a ‘barışın başkanı’ diyorlar dedi

Welayet News  - ABD Başkanı Donald Trump, 6 Kasım’da Washington’da Orta Asya ülkeleriyle düzenlenen C5+1 formatındaki zirvede bölge liderlerini ağırladı.

2015 yılında bölgesel bir diplomatik platform olarak kurulan zirveye Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahmon ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev katıldı.

Milyarlarca dolarlık anlaşmalar imzalandı

Zirve kapsamında Kazakistan ile ABD, ülkedeki dünyanın en büyük volfram yataklarından birinin geliştirilmesi konusunda anlaştı.

Anlaşmaya göre, Amerikan şirketi Cove Kaz Capital Group, devlet madencilik holdingi Tau-Ken Samruk ile kurulacak ortak girişimde yüzde 70 paya sahip olacak. Anlaşmanın toplam değerinin 1,1 milyar dolar olduğu hesaplanıyor.

İki ülke arasında imzalanan ticari anlaşmaların toplam değeri ise 17 milyar doları aştı.

Ayrıca Kazakistan’ın, Orta Doğu’da İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesini hedefleyen İbrahim Anlaşmaları’na katılacağı duyuruldu.

Öte yandan Trump, Özbekistan’ın gelecek 13 yıl içinde ABD’ye 135 milyar dolardan fazla yatırım yapacağını açıkladı.

Bu yatırımın yaklaşık 35 milyar dolarının ilk üç yılda, kalan 100 milyar dolardan fazlasının ise sonraki on yılda Amerikan ekonomisinin temel sektörlerine yönlendirileceği belirtildi.

Özbekistan ile ABD arasında nadir toprak elementlerinin üretimine ilişkin de işbirliği anlaşması imzalandı.

Anlaşmaya ülkenin Jeoloji Bakanlığı ile Denali Exploration şirketi ve Özbekistan Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Fonu ile ABD’li Re Element Technologies firması imza attı.

Bunun yanı sıra, Uzbekistan Airways filosuna Boeing uçaklarının tedariki konusunda da uzlaşıya varıldı. Anlaşmayla 787-9 Dreamliner tipi uçaklar için verilen kesin sipariş sayısı 14’ten 22’ye çıkarıldı.

Trump: Orta Asya büyük bir kaynak potansiyeline sahip

ABD Başkanı Donald Trump, yaptığı açıklamada Orta Asya’nın büyük bir kaynak potansiyeli olduğunu söyledi.

Trump, bölgenin yalnızca petrol ve doğalgaz değil, aynı zamanda nadir toprak metalleri açısından da zengin rezervlere sahip olduğunu vurguladı.

Washington’un Orta Asya ülkeleriyle ortaklığı güçlendirmeyi amaçladığını belirten Trump, tarafların karşılıklı yatırımları artıracağını ifade etti.

Trump, nadir toprak elementlerine ilişkin benzer anlaşmaların diğer C5 ülkeleriyle de imzalanabileceğini bildirdi.

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ise ülkesinin öncelikli hedefinin komşu ülkelerle sınır sorunlarını çözmek olduğunu ve bu amaca ulaşıldığını dile getirdi.

Ülkesinin hidroenerji potansiyelinin yılda 140 milyar kilovatsaatı aştığını ancak bunun yalnızca yüzde 15’inin kullanıldığını belirten Caparov, Kırgızistan’ın bu alanda büyük ve yatırım açısından cazip projeler sunmaya hazır olduğunu söyledi.

Caparov, Kırgızistan’ın ABD’ye yönelik bilişim hizmeti ihracatının da 45 kat arttığını ekledi.

Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahmon, ülkesinin tabii kaynakların çıkarılması alanında hem ABD hem de Avrupa ülkeleriyle işbirliğine hazır olduğunu ifade etti.

Rahmon, Tacikistan’ın “yeşil enerji” kapasitesini geliştirmeye ve bunu komşu ülkelere ihraç etmeye hazır olduğunu da belirtti.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev de ABD’li mevkidaşını ülkesine davet ederek, “Ülkemizde Trump’a ‘barışın başkanı’ diyorlar” diye konuştu.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev ise Trump’ı “Allah tarafından gönderilmiş büyük bir lider” olarak nitelendirdi. (harici)



Yeni yorum ekle