Johannesburg’da düzenlenen 15. BRICS Liderler Zirvesi’nin ortak deklarasyon yayımlandı.

Welayet News  - Deklarasyonda, daha adil bir uluslararası düzenin ve çok kutuplu sistemin tesisi, sürdürülebilir kalkınmanın ve kapsayıcı büyümenin sağlanması için BRICS ülkeleri arasındaki işbirliğinin önemi vurgulandı.

Deklarasyonda, BRICS’in genişleme kararı kapsamında Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Etiyopya, İran, Mısır ve Suudi Arabistan’ın topluluğa davet edildiği belirtildi.

Güney Afrika’nın 15. BRICS Zirvesi’ni başarıyla gerçekleştirmesinin övgüyle karşılandığı deklarasyonda Brezilya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın, Rusya’nın 2024’teki dönem başkanlığına ve 16. BRICS Zirvesi’ne ev sahipliği yapmasına tam destek verdiği vurgulandı.

Arjantin: Gelişmekte olan ülkelerin sesini temsil edeceğiz

Arjantin’in Çin Büyükelçisi Sabino Vaca Narvaja perşembe günü Global Times’a gruba katılımla ilgili yaptığı açıklamada “Bu sürecin hızlanmasından dolayı gerçekten çok mutluyuz, bu nedenle Çin’e ve tüm BRICS ülkelerine destekleri için teşekkür etmek istiyorum” dedi.

“Birlikte, tarihsel olarak uluslararası örgütlerde ihmal edilmiş olan gelişmekte olan ülkelerin sesini temsil edeceğiz” vurgusunu yapan Narvaja, şöyle devam etti: “BRICS’in güçlendirilmesi Küresel Güney ülkelerinin kalkınması için elzemdir. Bu alanın aynı sorunlara ve aynı ihtiyaçlara sahip ülkeleri temsil ettiğine inanıyorum, bu nedenle kalkınmamızı güçlendirmek için birlikte çalışmak daha kolay olacaktır.”

Arjantinli diplomata göre, bu kapsamı genişletmek, “çatışmanın yerini işbirliğinin; finansal spekülasyonun yerini üretken kalkınmanın; tek taraflı müdahaleciliğin yerini karşılıklı saygı ilkesinin; çağdışı yaptırımların yerini ekonomik entegrasyonun; teknolojik blokajların yerini teknoloji transferinin aldığı daha uyumlu bir küresel düzen inşa etmenin anahtarı.”

G7’nin hakimiyetine karşı koymak

Bazı uzmanlar yeni üyelerin hepsinin farklı bölgelerde önemli jeopolitik roller oynadığına dikkat çekerek, GSYİH ölçekleri ve gelecekteki potansiyel büyümeleri göz önüne alındığında gelişmekte olan ülkeler arasında yükselen ekonomileri temsil ettiklerini ifade etti.

Pekin’deki Çin Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü Gelişmekte Olan Ülkeler Enstitüsü Direktörü Wang Youming Global Times’a verdiği demeçte, “Bu BRICS ailesi için ileriye doğru atılmış büyük bir adım, zira küresel yönetişimde daha güçlü bir BRICS sesinin duyulmasını ve uluslararası ilişkilerin daha demokratik, adil ve makul hale gelmesinde önemli bir rol oynamasını bekleyeceğiz” dedi.

Bloomberg, yükselen piyasa güçlerinden oluşan grubun genişlemesinin küresel ağırlığını artırmaya ve G7’nin hakimiyetine karşı koymaya yardımcı olabileceğini söyledi.

Genişlemenin BRICS’in gayrisafi yurtiçi hasılasının satın alma gücü paritesine göre küresel GSYİH’nin yüzde 36’sına ve dünya nüfusunun yüzde 46’sına yükselmesini sağlayacağı kaydediliyor.

Mısır ürünleri için elverişli bir pazar

Mısır’daki Süveyş Kanalı Üniversitesi profesörü Hassan Rajab Global Times’a yaptığı açıklamada Mısır’ın, dünyada süregelen dalgalanmalar ve ekonomik krizler karşısında daha adil bir küresel ekonomi için reform yapmak amacıyla BRICS ülkeler grubuna katılmaya istekli olduğunu söyledi.

Rajab ayrıca Mısır’ın da aralarında bulunduğu BRICS grubundaki ülkelerin zaman içinde kendi para birimleri olan Mısır Poundu’nu güçlendirebileceklerine ve böylece ABD Doları üzerindeki baskıyı hafifletebileceklerine inanıyor.

“Mısır’ın Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı (COMESA) gibi Afrika ticaret birliklerine üye olması, Mısır ürünlerinin ve Mısır’da üretilen malların bu ülkelerin pazarlarına girişini kolaylaştırıyor. Bu da Mısır yatırımları için elverişli bir geçit sağlayarak önemli bir avantaj sunuyor,” dedi Rajab.

İran, Suudi Arabistan ve Dolarsızlaşma

BRICS’in genişlemesinin yanı sıra, ABD dolarına olan bağımlılığın azaltılması çağrıları da zirvenin odak noktası oldu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in salı günü yaptığı konuşmada Batı’nın yaptırımlarını eleştirerek “dolarsızlaşmanın geri döndürülemez bir süreç” olduğunu ve “hız kazandığını” söylemesi dikkatleri çekti.

Güney Afrika Devlet Başkanı Ramaphosa da perşembe günü yaptığı açıklamada, BRICS ülkelerinin liderlerinin ülkelerinin maliye bakanlıklarını ve merkez bankalarını ulusal para birimlerine dayalı ödeme araçları ve platformları başlatma olasılığını değerlendirmekle görevlendirdiklerini söyledi.

Bildirgeye göre liderler ayrıca BRICS ve ticaret ortakları arasındaki uluslararası ticaret ve finansal işlemlerde yerel para birimlerinin kullanılmasının teşvik edilmesinin ve BRICS ülkeleri arasında muhabir bankacılık ağlarının güçlendirilmesinin ve yerel para birimleriyle ödeme yapılmasının sağlanmasının önemini vurguladı.

Uzmanlar, Suudi Arabistan ve İran gibi büyük petrol üreticilerinin BRICS’e katılmasıyla petrol ticaretinin “dolarsızlaşma” sürecinin başlayacağına inanıyor.

Tahran Üniversitesi Başkan Yardımcısı Profesör Mohammad Marandi, “ABD’nin diğer ülkeler üzerinde baskı kurmak için doları kullanmasına izin verilmemeli” dedi.

İran halihazırda önemli miktarda petrolü ABD doları dışındaki para birimleriyle satıyor.

Marandi, “Bence Suudi Arabistan’ın da ABD’ye karşı savunmasız kalmaması ya da daha az savunmasız olması için dolardan uzaklaşması eninde sonunda kendi yararına olacaktır” yorumunu yaptı. (harici)